Godina stakla

U okviru novog projekta Gradskog muzeja Subotica pod nazivom Pogled u prošlost, jednom u dve nedelje u posebno izrađenom izlogu koji se nalazi sa desne strane glavnog ulaza, prolaznicima će biti predstavljen jedan muzejski predmet iz zbirki našeg muzeja.

Inicijativa omogućava sugrađanima da otkriju, a muzeju da prikaže bogatstvo zbirki i predmete koji nisu deo trenutnih muzejskih postavki. Istorijski i kulturni kontekst eksponata će biti prikazan kroz prateći tekst na ekranima u samom izlogu. Projekat omogućava fokusiranje na pojedinačne predmete iz zbirki na svojstven način.

Ujedinjene nacije su prihvatile predlog Međunarodnog udruženja stakla i proglasile 2022. godinu Međunarodnom godinom stakla / International Year of Glass 2022 (IYOG2022). Ovim povodom se i Gradski muzej Subotica pridružio novoosnovanoj sekciji stakla NK ICOM-a Srbije, pa će se u znaku stakla tokom godine prikazivati predmeti od stakla iz muzejskih kolekcija, uz razne druge aktivnosti, npr. predavanja. Sada izloženi predmet je petrolejska dupleks lampa, sa staklenim postoljem i staklenom burom koja je dekorisana tehnikom nagrizivanja. Stilske karakteristike njene dekoracije su tipične za period istoricizma. Lampa je proizvodena oko 1880. godine od strane jedne od najvećih fabrika lampi “R. Ditmar” u Beču, dok je njen cilindar, na kojem piše “Lucifer”, izradila kompanija “Schreiber & Neffen” (Šrajber i nećaci). Predmet je deo fonda umetničke kolekcije Gradskog muzeja Subotica, te će biti izložen i na izložbi o subotičkom istoricizmu, a ovaj put među projektovanim fotografijama prikazujemo i ilustrovani račun fabrike lampi “R. Ditmar” (foto: Svetlana Kolović).

Lampa na bazi upotrebe petroleja je patentirana 1853, te je od početka 60-ih godina 19. veka doživela ekspanziju širom sveta. Širenje petrolejskih lampi je bilo podstaknuto pojavom jeftinog materijala za rasvetu, dobivenu sa američkih naftnih polja otkrivenih 1859. godine. Fabrike i trgovci su nastojali da zadovolje potrebe kupaca, a građani su mogli da biraju između brojnih lampi u stilu istoricizma. Petrolejke za kućnu upotrebu su se još dugo čuvale kako iz praktičnih tako i iz dekorativnih razloga, a staklo je njihov sastavni deo.

Tekst: O.K.N.