Svakodnevni život Jevreja u Subotici
Otvaranje: 12. mart 2021.
Mesto: izložbeni prostor na poluspratu
Kustosi izložbe: Ljubica Vuković Dulić, viši kustos, istoričar umetnosti i
Dora Hičik, viši bibliotekar
Izložba Svakodnevni život Jevreja u Subotici nastala je u okviru INTERREG Danube Transnational Programme REDISCOVER projekta, a koji se temelji na revitalizaciji jevrejskog nasleđa. U projektu kao partneri učestvuju 9 gradova: Segedin (Mađarska, vodeći partner), Banja Luka (Bosna i Hercegovina), Galati i Temišvar (Rumunija), Kotor (Crna Gora), Murska Sobota (Slovenija), Osijek (Hrvatska), Regensburg (Nemačka) te Subotica (Srbija). U implementaciji projekta učestvuje ukupno 9 partnera te njihovih pridruženih partnera. To su Institut za kulturu, turizam i sport Murska Sobota, Gradski muzej Subotica, Segedin i okolina nonprofitni d.o.o. za turizam, Jevrejska opština Banja Luke, Jevrejska zajednica Crne Gore, Jevrejska opština Osijeka, Jevrejska opština Segedina, Jevrejska opština Temišvara, Rumunski institut za istraživanje nacionalnih manjina.
Glavni cilj projekta je iznova sagledati, istražiti, predstaviti i učiniti dostupnom skrivenu baštinu jevrejskih zajednica sa područja navedenih država – partnera u ovom projektu. Kao rezultat može se očekivati jedan objedinjeni kulturni kapital koji se može manifestovati kao baza za istraživače jevrejske baštine na navedenim područjima, ali i kao konkurentni turistički proizvod dostupan širokoj i raznovrsnoj publici.
Projektom je zamišljeno da ponovno sagledavanje jevrejske baštine podrazumeva da se osim već pepoznatljivijih jevrejskih simbola u pojedinim sredinama (sinagoge, groblja, spomen obeležja, javne ili stambene zgrade) istakne i zainteresovanima ukaže i na druge elemente kulture, kao i materijalne i nematerijalne baštine jevrejske zajednice.
Jevreji žive u Subotici od 1775. godine i od tada do danas jevrejska je zajednica u Subotici baštinila brojne materijalne elemente kulturnog nasleđa, kao što su Sinagoga, zgrada Jevrejske opštine Subotica i Zimska sinagoga, jevrejsko groblje, Palata Demeter – danas zgrada Gradskog muzeja Subotica. Javne zbirke poput biblioteke, arhiva i muzeja tokom svog postojanja su delovale u smeru prikupljanja, obrade, čuvanja i prezentacije obimnog pokretnog kulturnog nasleđa subotičkih Jevreja, kao što su književna dela, novine i časopisi, arhivski dokumenti, predmeti iz svakodnevnog života te brojna likovna, književna i muzička dela. Tematske jedinice prikazane na izložbi usmerene su upravo na isticanje pojedinih ličnosti i institucija, odnosno doprinosa subotičkih Jevreja kulturnom, društvenom i privrednom razvoju Subotice, a osvrću se na vremenski period od druge polovine 18. veka, kada se pojavljuju imena prvih Jevreja u Subotici pa do 1941. godine. Tematske izložbene celine baziraće se na rezultatima dosadašnjih istraživača jevrejske kulture, čije će publikacije biti prikazane kao sastavni deo izložbe, te na građi i predmetima koji se čuvaju u Gradskom muzeju Subotica te Istorijskom arhivu u Subotici, od kojih se neki po prvi put stavljaju u kontekst ove teme.
Izložba kao jedan od rezultata projekta pruža priliku za upoznavanje, razumevanje i značaja nematerijalne i materijalne baštine jevrejske zajednice u Subotici. Kroz učešće u projektu, Gradski muzej Subotica će svojim radom doprineti prezentaciji i popularizaciji kulturne baštine subotičkih Jevreja kao posebne i jedinstvene vrednosti na Dunavskom jevrejskom putu.
Izložba je otvorena do 11. juna 2021. godine.
