Fotografija sa venčanja
U okviru novog projekta Gradskog muzeja Subotica pod nazivom Pogled u prošlost, jednom u dve nedelje u posebno izrađenom izlogu koji se nalazi sa desne strane glavnog ulaza, prolaznicima će biti predstavljen jedan muzejski predmet iz zbirki našeg muzeja.
Inicijativa omogućava sugrađanima da otkriju, a muzeju da prikaže bogatstvo zbirki i predmete koji nisu deo trenutnih muzejskih postavki. Istorijski i kulturni kontekst eksponata će biti prikazan kroz prateći tekst na ekranima u samom izlogu. Projekat omogućava fokusiranje na pojedinačne predmete iz zbirki na svojstven način.
Naučni prikazi i članci, koji se bave fotografijama pravljene prilikom venčanja su malobrojne: to su sa jedne strane studije koje analiziraju istoriju, društveno ukorenjenost i predrasude o fotografisanju povodom venčanja.
Istovremeno, čak i uz uvažavanje ove činjenice, može se navesti niz presedana, među kojima je više njih obeležilo put istorije fotografije: prethodnici ranije tradicionalne studijske fotografije mogu se naći i u renesansnim prikazima, portretima parova, kao i u praksi ranog fotografisanja venčanih portreta. Na osnovu članka na Vikipediji: „…istorija fotografije venčanih portreta počela je pojavom dagerotipija 1840. godine. Prvi klasični venčani portret takođe je ovekovečen otprilike u to vreme. Slika kraljice Viktorije i princa Alberta snimljena 1854. verovatno je dala dalji podsticaj razvoju venčane fotografije u buržoaskim i urbanim krugovima”.
Nakon što je tradicionalno seljačko društvo nastavilo da gleda na rođenje i smrt kao na striktno intiman trenutak u trojnom jedinstvu ljudskog života i stoga ga je regulisalo nizom tabua i obreda, kako bi ovekovečio događaj braka/venčanja ne samo kao javnu dimenzija privatnog života, ali i kao društveni događaj koji ga je proživeo.
Vizuelni utisak/dokaz o činjenici braka – uzimajući u obzir očigledan pravac predznaka i prethodnika – može se smatrati usvajanjem ranijeg kulturnog gesta tumačenog kao pripadnost višim klasama.
S obzirom da oprema foto ateljea nije bila predviđena za prevoz, „izlazak” mladog para u javni prostor, kao i legitimizacija braka u pravcu šire zajednice, duž trase javnih i sakralnih objekata (sala i crkve), tokom posete dve institucije ili posle crkvenog obreda, planirana je poseta lokalnog fotografskog studija i fotografisanje za uspomenu. „Ove slike su mnogo više ličile na slike i fotograf je retko slikao na spoljnim lokacijama. Tehnička pozadina fotografije se postepeno razvijala, a krajem 1880-ih pojavio se celuloidni film, koji je postepeno učinio fotografiju dostupnom ne samo profesionalcima, već i široj publici. Međutim, fotografisanje venčanja ostalo je u okviru studijskih portreta sve do kraja Drugog svetskog rata” – napominje već citirani članak na Vikipediji.
Lokacija i elementi fotografije sa venčanja
Sakralni detalj objekta za stanovanje, tzv. „sveti ugao” – ili deo prostorije sa posebnim značajem, kao što je deo iznad podnog poda između dva prozora čiste sobe – je istaknuta, sveta tačka prostorije: koji se retko koristi u svakodnevnom korišćenju prostora, pa je stoga i mesto za izuzetno vredne stvari. Ovo uključuje fotografiju sa venčanja sa njenim dodacima, koji su obično nevestin veo, mladoženjin ukras. Ovo je uokvireno i postalo deo sakralnog prostora, pored uljanih otisaka svetaca ili Bogorodice, koji su ovde već bili okačeni, a možda i posude sa svetom vodicom. Nakon što su svete slike i drugi religiozni predmeti pretrpeli simboličan gubitak vrednosti posle Drugog svetskog rata, mesto svetog predmeta obično je zauzimala svadbena slika.
Arpad Pap
